Phân tích hành ngôn từ chối của sinh viên một Trường Cao đẳng nghề tại Việt Nam
Từ khóa:
hành ngôn, phân loại các chiến lược từ chối, sinh viên cao đẳng nghề, từ chốiTóm tắt
Từ chối là một trong những hành vi ngôn ngữ được thực hiện thường xuyên nhất trong cuộc sống hàng ngày của con người. Tuy nhiên, việc thực hiện hành ngôn từ chối bằng Tiếng Anh là một thách thức, đặc biệt đối với những người không nói tiếng Anh như tiếng mẹ đẻ, do khả năng làm mất thể diện của người khác và gây gián đoạn sự tương tác trong đối thoại. Nghiên cứu này tìm hiểu cách sinh viên Việt Nam đang học ở một trường cao đẳng nghề thực hiện hành ngôn từ chối đối với lời mời, lời đề nghị, gợi ý và yêu cầu. Đối tượng tham gia nghiên cứu này là 18 sinh viên cao đẳng nghề Việt Nam đang học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai (L2). Các sinh viên này được yêu cầu hoàn thành Phiếu khảo sát diễn ngôn gồm 12 tình huống. Dữ liệu thu thập được phân tích bằng cách sử dụng bảng phân loại các chiến lược từ chối do Beebe và cộng sự (1990) đề xuất. Kết quả cho thấy các chiến lược gián tiếp được sinh viên cao đẳng nghề người Việt Nam ưa chuộng, vì có thể giảm thiểu nguy cơ làm người khác mất thể diện. Kết quả cũng cho thấy sinh viên cao đẳng nghề người Việt Nam có xu hướng sử dụng kết hợp chiến lược gián tiếp, các yếu tố bổ trợ và chiến lược trực tiếp. Ngoài ra, có thể khẳng định rằng việc thực hiện hành ngôn từ chối của sinh viên cao đẳng nghề người Việt Nam không bị chi phối bởi vị thế của người đối thoại.
Lượt tải xuống
Tài liệu tham khảo
Al-Eryani, A. A. (2007). Refusal strategies by Yemeni EFL learners. Asian EFL Journal, 9(2), 19-34.
Al-Issa, A. (2003). Sociocultural transfer in L2 speech behaviors: Evidence and motivating factors. International Journal of Intercultural Relations, 27(5), 581-601. DOI: 10.1016/S0147-1767(03)00055-5.
Al-Kahtani, S. W. (2005). Refusals realizations in three different cultures: A speech act theoretically based cross-cultural study. Journal of King Saud University, 18(1), 35- 37.
Amirrudin, S., & Salleh, N. B. (2016). Refusal strategies in English among Malay ESL students. Infrastructure University Kuala Lumpur Research Journal, 4(1),30-40.
Austin, J. L. (1962). How to Do Things with Words. Oxford University Press.
Beebe, L. M., & Takahashi, T. (1989). Do you have a request for me? An analysis of the speech act of refusal. In M. R. Eisenstein (Ed.), The acquisition of second language pragmatics (pp. 129–147). Ablex Publishing Corporation.
Beebe, L. M., Takahashi, T., & Uliss-Weltz, R. (1990). Pragmatic transfer in ESL refusals. In R.C. Scarcella, E. S. Anderson & S. D. Krashen (Eds.), Developing communicative competence in a second language (pp. 55-94). New York: Newbury House Publishers.
Brown, P. & Levinson, S. C. (1987). Politeness: Some Universals in Language Usage. Cambridge University Press.
Chang, Y. F. (2009). How to say no: An analysis of cross-cultural difference and pragmatic transfer. Language Sciences, 31(4), 477-493.
Chen, J. H. (1996). Cross-cultural comparison of English and Chinese metapragmatics in
refusal [Doctoral dissertation, Indiana University]. IUScholarWorks.
Doanh, P. T. & Yen. V. T. H. (2024). The speech act of refusing invitations by the Vietnamese in the perspective of speech act theory. Scientific Journal of Tan Trao University, 10(3), 146-153.
Duc, L.V., Millerstrom, S. & Du, T.T. (2024). Gender Distinction in Refusal Face-saving
Strategies: A Case of English-majored Students at a University in Vietnam. Vietnam Social Sciences, 4, 70-91.
Fang, X. (2024). Making refusals via English as a lingua franca: Chinese English speakers’ strategies and sequences. Journal of Pragmatics, 230(2), 1-14.
DOI: 10.1016/j.pragma.2024.06.011.
Farnia, M., & Wu, X. (2012). An intercultural communication study of Chinese and Malaysian university students’ refusal to invitation. International Journal of English Linguistics, 2(1), 162-176. DOI: 10.5539/ijel.v2n1p162.
Felix-Brasdefer, J. C. (2006). Linguistic politeness in Mexico: Refusal strategies among male speakers of Mexican Spanish. Journal of Pragmatics, 38, 2158-2187.
Han, T. & Burgucu-Tazegül, A. (2016). Realization of speech acts of refusals and pragmatic competence by Turkish EFL learners. The Reading Matrix: An International Online Journal, 16, 161-178.
Hashemian, M. (2012). Cross-cultural differences and pragmatic transfer in English and Persian refusals. Journal of Teaching Language Skills, 31(3), 23-46.
Jafari, J. (2014). The Role of Elicitation Questions in Language Learning: A Function-Based Framework. Hamburg: Anchor Academic Publishing.
Kasper, G. & Dahl, M. (1991). Research methods in interlanguage pragmatics. Studies in Second Language Acquisition, 13(2),215-247.
Kasper, G. & Rose, K. R. (2001). Pragmatics in Language Teaching. Cambridge University Press.
Khamkhien, A. (2022). Speech acts or speech act sets of refusals: Some evidence from Thai L2 learners. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 16(1), 97-121.
Krulatz, A., & Dixon, T. (2020). The use of refusal strategies in interlanguage speech act performance of Korean and Norwegian users of English. Studies in Second Language Learning and Teaching, 10(4), 751–777. DOI: 10.14746/ssllt.2020.10.4.5.
Ly, N. T., & Lan, T. T. P. (2024). Factors influencing the speech act of refusals of offers by native speakers of American English and Vietnamese people. Scientific Journal of Tan Trao University, 10(6), 17-26.
Lyuh, I. (1992). The art of refusal: Comparison of Korean and American cultures [Doctoral dissertation, Indiana University]. IUScholarWorks.
Martínez-Flor, A., & Usó-Juan, E. (2011). Research methodologies in pragmatics: Eliciting refusals to requests. ELIA, 11, 47-87.
Nelson, G. L., Carson, J., Batal, M. A., & Bakary, W. E. (2002). Cross‐cultural pragmatics: Strategy use in Egyptian Arabic and American English refusals. Applied Linguistics, 23(2), 163-189.
Nguyen, T. L. A. (2017). Effect of power on refusal strategies to a request in email written by Vietnamese EFL learners at workplace. The University of Danang - Journal of Science and Technology, 2(111.1), 38–42.
Pham, T. H. N. (2014). How Do the Vietnamese Lose Face? Understanding the Concept of Face through Self-Reported, Face Loss Incidents. International Journal of Language and Linguistics, 2(3), 223–231. DOI: 10.11648/j.ijll.20140203.21.
Searle, J. R. (1969). Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language. Cambridge University Press.
Searle, J. R., & Vanderveken, D. (1985). Foundations of Illocutionary Logic. Cambridge University Press.
Tuyen, B. (2024). Vietnamese speech act realization and some factors influencing refusal strategies: A pilot study. International Journal of Language and Literary Studies, 6(2), 210-216.
Válková, S. (2013). Speech acts or speech act sets: Apologies and compliments. Linguistica Pragensia, 23(2), 44-57.
Wannaruk, A. (2008). Pragmatic transfer in Thai EFL refusals. RELC Journal, 39(3), 318-337. DOI: 10.1177/0033688208096844.
Zhao, C. & Nor, S. N. B. M. (2016). The realization of the speech act of refusals among Chinese EFL speakers in Malaysia. Journal of Education and Social Sciences, 4, 244-251.
